Συνέντευξη στο Action24: “Τα παντοτινά χημικά”

Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος Συμβουλίου Διοίκησης ΕΚΠΑ και Καθηγητής Αναλυτικής Χημείας, Νικόλαος Θωμαΐδης μίλησε ζωντανά στην εκπομπή “Πρωινή Ζώνη” του Action24 για τα παντοτινά χημικά (PFAS). Οι ουσίες αυτές είναι εξαιρετικά ανθεκτικές και μένουν «αιώνια» στο περιβάλλον και στους οργανισμούς.

Από τα αντικολλητικά σκεύη και τα αδιάβροχα ρούχα, μέχρι τα καλλυντικά, βρίσκονται παντού, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές του κόσμου. Μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα υγείας όπως παθήσεις του θυρεοειδούς, παχυσαρκία, προβλήματα γονιμότητας και καρκίνο.

H εξάλειψή τους είναι εξαιρετικά δύσκολη, αλλά η ενημέρωση και η προστασία παραμένουν το κλειδί. Τα  προϊόντα που αναγράφουν στην ετικέτα τους “PFAS FREE” μπορούν να βοηθήσουν ώστε να περιοριστεί η έκθεσή των ατόμων στις “παντοτινές ουσίες”.

Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Θωμαΐδη στο Action24

Δημοσιογράφος: Τι είναι τα παντοτινά χημικά; Που τα βρίσκουμε; Και τι μπορούν να προκαλέσουν στον οργανισμό μας;

Ν.Θ: Ονομάζονται αιώνια – παντοτινά χημικά γιατί ο δεσμός άνθρακα φθορίου είναι υπερβολικά σταθερός δεν καταστρέφεται στην φύση όποτε οι ενώσεις αυτές, οι λεγόμενες υπερφθοριωμένες ενώσεις παραμένουν στο περιβάλλον για χιλιάδες χρόνια, έχουν συσσωρευτεί σε χιλιάδες οργανισμούς και φυσικά στον άνθρωπο. Βρίσκονται παντού από την Ευρώπη την Αμερική μέχρι την Ανταρκτική και την Αρκτική και δυνητικά απειλούν την παγκόσμια υγεία.

Δημοσιογράφος: Τι είναι αυτές οι ενώσεις, ουσίες; Κάθε μέρα καθαρίζουμε με χημικά, τι σημαίνει αυτό;

Ν.Θ: Αυτές οι συγκεκριμένες ενώσεις χρησιμοποιήθηκαν από τη δεκαετία του 40 σε αντικολλητικά σκευή μετά σε αδιάβροχα σκευή, σε πυροσβεστικούς αφρούς, χρησιμοποιούνται σε αδιάβροχα καλλυντικά, σε επιφάνειες, οι οποίες θέλουμε να είναι αδιάβροχες, όπως συσκευασίες από ταχυφαγία. Δυστυχώς από την ανακύκλωση των απορριμμάτων έχουν διοχετευτεί σε μεγάλες ποσότητες στο περιβάλλον και μέσα από την τροφική αλυσίδα βιομεγενθύνονται, υπάρχουν παντού. Θα ήταν έκπληξη αν κάνουμε αναλύσεις σε μας να μην βρούμε τίποτα.

Δημοσιογράφος: Παντοτινά εννοούμε ότι δεν φεύγουν ότι και να κάνουμε;

Ν.Θ: Γίνεται μεγάλη προσπάθεια να βρεθεί τρόπος να απομακρύνονται και υπάρχει νομοθετική ρύθμιση για την απαγόρευση, κάποια από αυτά τα επίπεδα μπορεί να μειωθήκαν την προηγούμενη δεκαετία αλλά υπάρχει πάντα ένα υπόβαθρο χαμηλής συγκέντρωσης παντού, που δεν εξαφανίζεται. Ταυτόχρονα η φαρμακοβιομηχανία παράγει καινούργια υπερφθοριωμένα γιατί χρειάζονται σε νέες εφαρμογές. Οι ουσίες αυτές έχουν ενοχοποιηθεί για μια σειρά ενδοκρινικών διαταραχών δηλαδή πρόβλημα στην αναπαραγωγή, υπογονιμότητα, παχυσαρκία, θυρεοειδή και έχουμε ενδείξεις για καρκίνο.

Δημοσιογράφος: Εμείς μπορούμε να προστατευτούμε; Από τα καλλυντικά μέχρι σε αντικολλητικό χαρτί κουζίνας, πως περιορίζεται;

Ν.Θ: Υπάρχουν σε πολλά αντικείμενα καθημερινής χρήσης , η λύση δεν είναι μόνιμη. Το πρόβλημα δεν λύνατε αύριο γιατί οι ουσίες έχουν διοχετευτεί στο περιβάλλον άρα και στην τροφή μας. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να έχουμε μια ισορροπία, τα αδιάβροχα καλλυντικά περιέχουν PFAS, πρέπει να τα αποφύγουμε.

Δημοσιογράφος : Το κρέας πάνω σε τι τηγάνι το ψήνω, για να μην είναι ανθυγιεινό;

Ν.Θ: Έχουν απαγορευτεί από τα αντικολλιτικά τηγανιά, τα νέα αντικολιτικο τηγανιά δεν περιέχουν.

Δημοσιογράφος: Άρα μπορούμε και χωρίς αυτά;

Ν.Θ: Η επιστήμη μας δίνει μονίμως λύσεις, το θέμα είναι όταν οι κανονιστικές αρχές και η ερευνητική κοινότητα κάνουν μια κάποια προσπάθεια, παράλληλα η χημική βιομηχανία βρίσκει νέες λύσεις. Πρέπει να παρακολουθούμε τι συμβαίνει και να το προσαρμόζουμε με τα νέα ευρήματα στην νομοθεσία, στην προστασία και στην ενημέρωση.

Δημοσιογράφος: Ο κατασκευαστής δεν υποχρεούται να αναφέρει την παρουσία τους στην ετικέτα; Πως ο κόσμος που μας παρακολουθεί θα καταλάβει ότι δεν υπάρχουν αυτές οι επιβλαβείς ουσίες;

Ν.Θ: Δεν θα το καταλάβει γιατί δεν το αναφέρει αλλά την ίδια στιγμή οι ανταγωνιστές του αναφέρουν ότι είναι PFAS FREE. Υπάρχουν προϊόντα στην αγορά που ρητά αναφέρουν ότι δεν υπάρχουν PFAS όποτε αυτό είναι ένα πλεονέκτημα.

Πηγη: Action24